Co można i czego nie trzymać na strychu w kamienicy w 2025?

Analizując możliwości wykorzystania przestrzeni pod dachem, eksperci zwracają uwagę na specyficzny charakter strychu w starej zabudowie. Oto uproszczone zestawienie kategoryzujące przedmioty pod kątem ich "przyjazności" strysznym warunkom, oparte na powszechnie spotykanych sytuacjach.

Jak widać z powyższego zestawienia, decyzja o przechowywaniu konkretnych rzeczy na strychu to nie tylko kwestia dostępnej przestrzeni, ale przede wszystkim oceny ryzyka. Warunki panujące pod dachem – zwłaszcza skrajne temperatury i wilgoć – potrafią zdewastować przedmioty, które w normalnych warunkach służyłyby latami. Co gorsza, umieszczenie tam nieodpowiednich materiałów może mieć katastrofalne skutki dla całego budynku i jego mieszkańców. Podsumowując, należy podejść do tego zadania z rozwagą i wiedzą o panujących tam realiach.

Czego kategorycznie nie wolno trzymać na strychu w kamienicy

Przestrzeń strychu, choć kusząca dodatkowymi metrami kwadratowymi, bynajmniej nie jest bezpieczną przechowalnią dla wszystkiego, co nie mieści się w naszych czterech kątach.

Istnieje żelazna lista przedmiotów, których obecność pod dachem kamienicy jest absolutnie zabroniona, stanowiąc zagrożenie dla życia i mienia wszystkich mieszkańców.

Naruszenie tych zakazów to nie tylko "prośba o kłopoty", ale bezpośrednie igranie z ogniem w najbardziej dosłownym sensie tego wyrażenia.

Prawo budowlane i przepisy przeciwpożarowe są w tej kwestii jednoznaczne i bezlitosne, a konsekwencje mogą być druzgocące.

Materiały wybuchowe i łatwopalne – zero tolerancji

Wszelkie substancje, które mogą ulec samozapłonowi lub eksplodować, są na strychu kamienicy absolutnym tabu.

Do tej kategorii zaliczają się między innymi: benzyna, rozpuszczalniki, farby i lakiery w pojemnikach łatwopalnych, materiały pędne do silników spalinowych, czy też pojemniki z gazem.

Wahania temperatury pod dachem, zwłaszcza latem, gdy nagrzewa się do ekstremalnych wartości (nawet 50-60°C), mogą spowodować rozszerzenie się tych substancji, wzrost ciśnienia w pojemnikach i wyciek lub nawet zapłon par.

Przechowywanie kilku litrów benzyny w kanistrze na strychu to tykająca bomba zegarowa w zabytkowej często, drewnianej konstrukcji dachu i stropów.

Każdy, nawet najmniejszy, zapłon w takim miejscu błyskawicznie rozprzestrzeni się na drewniane elementy konstrukcyjne, obejmując ogniem całe poddasze w mgnieniu oka.

Stare budynki często nie mają nowoczesnych zabezpieczeń przeciwpożarowych, co potęguje ryzyko niewyobrażalnie.

Minimalna ilość łatwopalnej cieczy, jak litr czy dwa, przechowywana w niezabezpieczonym miejscu, wystarczy, by w niekorzystnych warunkach stać się zarzewiem pożaru o ogromnych rozmiarach.

Rozważmy studium przypadku: mieszkańca, który zgromadził na strychu puszki z farbami olejnymi i rozpuszczalnikami pozostałymi po remoncie – około 10 litrów w sumie.

Latem, w wyniku upału, opary skumulowały się w zamkniętej przestrzeni; wystarczyła iskra z uszkodzonej instalacji elektrycznej (co w starych kamienicach też bywa problemem), by zapaliły się pary.

Ogień w ciągu 15 minut objął powierzchnię kilkudziesięciu metrów kwadratowych strychu, niszcząc drewnianą konstrukcję dachu i zagrażając niższym piętrom.

Straty materialne w takich przypadkach idą w setki tysięcy, a nawet miliony złotych, nie wspominając o zagrożeniu życia i zdrowia ludzi mieszkających pod spodem.

Wysiłek strażaków w opanowaniu takiego pożaru jest heroiczny, często utrudniony przez brak dostępu, nagromadzone graty (które też się palą!) i dym utrudniający widoczność.

Przepisy wyraźnie wskazują: magazynowanie materiałów niebezpiecznych pożarowo jest na strychach budynków mieszkalnych zakazane – kara grzywny to najmniejszy z problemów.

Substancje chemiczne i niebezpieczne

Zakaz obejmuje również inne substancje chemiczne, które mogą być niebezpieczne w przypadku wycieku, parowania lub reakcji z otoczeniem.

Pestycydy, herbicydy, środki żrące do czyszczenia przemysłowego – to wszystko substancje, które powinny być przechowywane w wentylowanych, chłodnych i zabezpieczonych miejscach, a nie na strychu.

Ich opary mogą być toksyczne, a wyciek może uszkodzić konstrukcję budynku lub dostać się do innych pomieszczeń.

Nawet "zwykłe" środki chemiczne, jak płyny do spryskiwaczy samochodowych oparte na metanolu czy inne alkohole, stają się łatwopalne w odpowiednich stężeniach par, a do tego toksyczne.

Trzymanie ich w miejscu, gdzie brak kontroli temperatury i wentylacji, to proszenie się o zatrucie środowiska strychu i potencjalnie całego pionu wentylacyjnego.

Koszt dekontaminacji po wycieku niebezpiecznych chemikaliów na strychu, gdzie drewno jest porowate, a kurz absorbuje substancje, może być astronomiczny – znacznie przewyższając wartość przechowywanych przedmiotów czy nawet koszt wymiany całego segmentu konstrukcji dachu i stropu.

Pomyśl o starym akumulatorze samochodowym – choć wydaje się "martwy", nadal zawiera kwas siarkowy, który jest żrący i może wyciec, niszcząc drewniane belki lub powodując korozję.

Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego ukrytego zagrożenia, pozostawiając "bezużyteczne" przedmioty, które nadal kryją w sobie ryzyko.

Przedmioty pod ciśnieniem – ukryte zagrożenie

Nie tylko gaz propan-butan w dużej butli stanowi zagrożenie; niebezpieczne mogą być także mniejsze pojemniki pod ciśnieniem.

Popularne aerozole (lakiery do włosów, dezodoranty, farby w sprayu, środki czyszczące), niewielkie turystyczne butle z gazem (do kuchenek kempingowych), czy nawet butle po gazie CO2 do saturatorów – wszystkie te przedmioty zawierają gaz pod ciśnieniem.

Wzrost temperatury powoduje gwałtowny wzrost ciśnienia wewnątrz takich pojemników; przekroczenie wytrzymałości opakowania skutkuje rozerwaniem, a jeśli zawartość jest łatwopalna, także zapłonem lub wybuchem.

Butla turystyczna o pojemności np. 0,5 kg, pozostawiona na nagrzanym słońcem strychu, staje się realnym zagrożeniem eksplozji – jej rozerwanie wyrzuca ognistą kulę i rozprasza odłamki, które mogą ranić lub zainicjować pożar w innym miejscu.

Eksperci od bezpieczeństwa ostrzegają, że niewielkie pojemniki bywają niedoceniane jako źródło zagrożenia, a tymczasem są wszechobecne w naszych domach i łatwo mogą trafić "na górę" podczas spontanicznego sprzątania.

Należy być szczególnie wyczulonym na wszelkie przedmioty zawierające substancje pod ciśnieniem, zawsze sprawdzając ich oznakowanie i przeznaczenie miejsca przechowywania.

Puste butle gazowe – wciąż ryzyko

Intuicja podpowiada, że "pusta" butla po gazie, nawet tej dużej, 11-kilogramowej, nie stanowi już zagrożenia – nic bardziej mylnego.

W "pustej" butli zawsze pozostaje pewna ilość gazu w stanie ciekłym oraz para gazu, zwana resztką gazową.

Choć ilość ta jest niewielka, wystarczy do stworzenia mieszaniny wybuchowej z powietrzem, zwłaszcza w zamkniętej i nagrzanej przestrzeni strychu.

W przypadku uszkodzenia zaworu, wzrostu temperatury lub iskry, resztka gazowa może zapalić się lub doprowadzić do wybuchu o mniejszej sile niż pełna butla, ale wciąż wystarczającej do zniszczenia elementu konstrukcji dachu lub ściany i zapoczątkowania pożaru.

Utylizacja lub oddanie pustych butli gazowych do punktu zbiórki lub dystrybutora jest jedynym bezpiecznym i zgodnym z prawem rozwiązaniem; strych na pewno nim nie jest.

Kwestia butli dotyczy także mniejszych nabojów do syfonów, butli kempingowych – nawet "pustych" nadal stanowią ryzyko związane z resztkowym ciśnieniem i zawartością.

Materiały pirotechniczne – sezonowe pułapki

Fajerwerki, petardy, rakietnice sygnałowe – te przedmioty, kojarzone głównie z sylwestrem czy innymi uroczystościami, to czyste materiały wybuchowe.

Posiadanie ich jest często regulowane, a ich przechowywanie podlega ścisłym zasadom, których strych kamienicy absolutnie nie spełnia.

Materiały pirotechniczne są niezwykle wrażliwe na temperaturę, wilgoć i wstrząsy; niewłaściwe warunki na strychu (wilgoć, upały, ryzyko upadku przedmiotu na zapalnik) mogą doprowadzić do niezamierzonego wybuchu.

Co gorsza, ich magazynowanie w ilościach większych niż symboliczne często traktowane jest jako wykroczenie lub nawet przestępstwo, w zależności od lokalnych przepisów i ilości materiału.

Studium przypadku: mieszkaniec, który "zapomniał" na strychu paczki fajerwerków z poprzedniego sylwestra – temperatura w lecie osiągnęła apogeum, jeden z ładunków detonował, wywołując łańcuchową reakcję i pożar dachu.

Konsekwencje takiego nieodpowiedzialnego zachowania są horrendalne – nie tylko zniszczenie mienia, ale także potencjalne rany lub ofiary wśród mieszkańców, a sprawca ponosi pełną odpowiedzialność prawną i finansową.

Inne zagrożenia – rozsądek ponad wszystko

Zakazane są również inne przedmioty, które mogą stanowić zagrożenie, choć może mniej oczywiste niż dynamit.

Broń i amunicja (nawet myśliwska czy sportowa), jeśli nie jest przechowywana w sposób zgodny z przepisami – w specjalnej szafie, w określonych warunkach – absolutnie nie ma prawa znaleźć się na strychu.

Ważne dokumenty (akty notarialne, umowy, dyplomy) choć nie są łatwopalne, są niewskazane ze względu na ryzyko zniszczenia (pożar, woda podczas akcji gaśniczej, szkodniki, wilgoć), a ich utrata może być dotkliwa.

Przedmioty, które blokują dostęp do pionów instalacyjnych, wyjść ewakuacyjnych (często drzwi na dach) lub utrudniają swobodne poruszanie się po strychu – również są niedopuszczalne ze względu na bezpieczeństwo, zwłaszcza w razie ewakuacji lub interwencji służb ratunkowych.

Regulacje budowlane określają, że strych powinien być dostępny i wolny od zbędnych przedmiotów, które mogą utrudniać prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych – ich blokowanie grozi mandatem.

Każdy właściciel lub najemca ma obowiązek zapoznać się z regulaminem kamienicy i przepisami przeciwpożarowymi, które precyzują listę zakazanych przedmiotów, często wywieszoną w widocznym miejscu, jak klatka schodowa.

Bagatelizowanie tych zasad to prosta droga do tragedii, której można łatwo uniknąć, przenosząc zakazane przedmioty w odpowiednie, bezpieczne miejsca, jak dedykowane magazyny czy składy chemiczne, a w przypadku odpadów niebezpiecznych – do punktów zbiórki.

Inwestycja w odpowiednie, bezpieczne przechowywanie groźnych substancji to nie fanaberia, lecz absolutny wymóg, który ratuje życie i mienie; nie ma tu miejsca na kompromisy.

Przedmioty niewskazane do przechowywania ze względu na specyficzne warunki

Przechowywanie przedmiotów na strychu kamienicy to nie tylko kwestia bezpieczeństwa pożarowego czy prawnego, ale także walka z samym środowiskiem panującym pod dachem.

Specyficzne warunki atmosferyczne i środowiskowe strychu sprawiają, że wiele, pozornie niewinnych przedmiotów, po prostu ulegnie zniszczeniu lub stanie się źródłem innych problemów.

Chociaż ich trzymanie tam nie jest kategorycznie zabronione przez przepisy pożarowe (bo nie są wybuchowe czy łatwopalne), jest skrajnie nierozsądne z perspektywy ekonomicznej i użytkowej.

Podejmując decyzję o składowaniu na strychu, musimy być brutalnie szczerzy co do tego, co może tam przetrwać w dobrym stanie, a co jest po prostu skazane na powolną degradację.

Wyrzucenie czegoś po kilku latach, bo zgniło, spleśniało lub zostało pożarte przez szkodniki, to marnowanie zasobów i czasu.

Tekstylia i tapicerowane meble – magnes na problemy

Ubrania, pościel, koce, pluszowe zabawki, a także meble tapicerowane (sofy, fotele, materace) to materiały higroskopijne – łatwo wchłaniają wilgoć z powietrza.

Na strychu, gdzie wilgotność często osiąga wysokie poziomy, tekstylia stają się idealnym podłożem dla rozwoju pleśni i grzybów, co objawia się charakterystycznym, nieprzyjemnym zapachem stęchlizny.

Włókna tkanin, zwłaszcza naturalne jak bawełna, wełna czy jedwab, są również przysmakiem dla moli odzieżowych, których larwy potrafią w krótkim czasie zdewastować całą zawartość szafy.

Kurz zbierający się na strychach to siedlisko roztoczy kurzu domowego; choć roztocza same w sobie nie niszczą ubrań, przechowywanie dużej ilości tekstyliów bez ochrony pogarsza jakość powietrza na strychu.

Meble tapicerowane, z ich złożoną strukturą gąbki, tkanin i drewna, są jeszcze bardziej narażone – stają się schronieniem dla gryzoni (myszy, szczury), które mogą zniszczyć materiał, a także pozostawić odchody, co czyni mebel bezużytecznym ze względów sanitarnych.

Wyobraź sobie sytuację: Po latach decydujesz się odzyskać z babcinej skrzyni, przechowywanej na strychu, kolekcję rodzinnych pamiątek – piękną suknię i płócienne serwetki.

Otwierasz skrzynię, a uderza Cię potworny zapach stęchlizny, tkaniny są pokryte zielonkawym nalotem pleśni, a na dnie znajdujesz ślady żerowania moli.

Koszt renowacji takiej sukni, o ile w ogóle możliwa, to często kwota rzędu kilkuset do kilku tysięcy złotych, co może przewyższać jej pierwotną wartość materialną; wartość sentymentalna zaś jest bezpowrotnie utracona.

Szacunkowy koszt utraty kilku kartonów ubrań i kompletu pościeli na skutek pleśni i moli to minimum kilkaset złotych, ale w przypadku droższych rzeczy może dojść do kilku tysięcy złotych.

Choć pakowanie tekstyliów w worki próżniowe czy plastikowe pojemniki nieco redukuje ryzyko kurzu i szkodników, nie chroni przed wilgocią i pleśnią, jeśli wilgotność powietrza jest chronicznie wysoka, bo ta ostatnia w pewnym stopniu przenika przez porowate materiały.

Papier, książki i dokumenty – pożywka dla szkodników i wilgoci

Książki, dokumenty, albumy ze zdjęciami, stare listy czy grafiki wykonane na papierze – te przedmioty są niezwykle wrażliwe na wilgoć i wahania temperatury.

Wysoka wilgotność powoduje pęcznienie papieru, marszczenie się kartek, a przede wszystkim sprzyja rozwojowi pleśni, objawiającej się jako plamy ("foxing") lub naloty na stronach i okładkach.

Papier jest także atrakcyjnym pożywieniem dla owadów magazynowych, takich jak rybiki cukrowe (srebrzyki), które żerują na celulozie, niszcząc kartki i oprawy.

Wahania temperatury przyspieszają degradację celulozy i ligniny w papierze, powodując żółknięcie i kruchość kartek – proces, który w kontrolowanych warunkach trwa dziesięciolecia, na strychu może przyspieszyć kilkukrotnie.

Utrata archiwum rodzinnych zdjęć (wartość sentymentalna niewymierna) lub ważnych dokumentów (których odtworzenie bywa kosztowne i czasochłonne, np. kopia aktu notarialnego kilkadziesiąt/kilkaset PLN) z powodu zaniedbania na strychu to gorzka lekcja.

Koszt archiwizacji cyfrowej domowych dokumentów i zdjęć (np. skanowanie) to od kilkudziesięciu groszy do kilku złotych za stronę/zdjęcie – inwestycja rzędu kilkuset złotych może ocalić bezcenne wspomnienia przed zniszczeniem.

Profesjonalne archiwa i muzea utrzymują ściśle kontrolowane warunki przechowywania papieru (temperatura ok. 18°C, wilgotność 40-50%), co pokazuje, jak dalekie od ideału są warunki strychu (temperatura -15 do +50°C, wilgotność 30 do 90%).

Elektronika i sprzęt AGD – delikatna natura technologii

Stara elektronika (telewizory CRT, magnetofony, komputery z lat 90.), a także nieużywany sprzęt AGD (pralki, lodówki – opróżnione i osuszone, ale wciąż z elementami elektronicznymi i mechanicznymi) są wrażliwe na ekstremalne warunki strychu.

Wahania temperatury mogą uszkodzić elementy elektroniczne – kondensatory wysychają w cieple i mogą eksplodować, lutowane połączenia mogą pękać wskutek rozszerzalności cieplnej, a ekran LCD może ulec trwałemu uszkodzeniu.

Wysoka wilgotność prowadzi do korozji na płytkach drukowanych, styki elektryczne zaśniedziewają, a elementy metalowe rdzewieją.

Na strychu często brakuje odpowiedniej ochrony przed kurzem, który osiada na delikatnych częściach, przyspieszając ich degradację, a w połączeniu z wilgocią tworząc korozyjną pastę.

Przykładowo, koszt naprawy starego, wartościowego wzmacniacza audio uszkodzonego przez korozję i wysuszone kondensatory może wynieść kilkaset do nawet kilku tysięcy złotych, często przewyższając rynkową wartość sprawnego sprzętu.

Stary, niesprawny sprzęt AGD na strychu stanowi też problem ze względu na potencjalnie niebezpieczne substancje (np. resztki freonu w systemach chłodniczych) i wagę – takie rzeczy powinny trafić do punktu zbiórki elektrośmieci, a nie na strych, który ma ograniczoną nośność.

Nawet nowoczesne urządzenia, przechowywane "na zapas" (np. zapasowy telewizor), szybko stracą na wartości i funkcjonalności w takich warunkach, stając się w końcu elektrośmieciami, za których utylizację trzeba zapłacić (choć w Polsce często jest bezpłatna w punktach zbiórki).

Antyki i dzieła sztuki – bezcenne ryzyko

Przedmioty o dużej wartości materialnej, zabytkowej czy artystycznej, jak stare meble z delikatnymi fornirami, obrazy na płótnie, rzeźby z drewna lub gipsu, instrumenty muzyczne (pianina, skrzypce) – absolutnie nie nadają się do przechowywania na strychu.

Drewno w meblach antycznych i instrumentach jest wrażliwe na wahania wilgotności i temperatury, co powoduje jego kurczenie się i rozszerzanie, prowadząc do pęknięć, odspajania fornirów i rozklejania elementów.

Farba na płótnie obrazów może pękać i łuszczyć się w wyniku zmian wilgotności i temperatury, a samo płótno staje się kruche i podatne na rozdarcia.

Pleśń i grzyby mogą zaatakować zarówno drewno, płótno, jak i warstwy malarskie, niszcząc dzieło sztuki bezpowrotnie; szkodniki drewna mogą zniszczyć meble i ramy obrazów.

Koszt profesjonalnej renowacji uszkodzonego mebla antycznego czy obrazu to kwota od kilkuset do dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych, w zależności od skali zniszczeń i wartości obiektu – często jest to wydatek równy lub wyższy od początkowej wartości przedmiotu w dobrym stanie.

Wartość kolekcjonerska i historyczna, gdy przedmiot jest zdekompletowany, uszkodzony przez pleśń czy szkodniki, spada drastycznie – nawet o 80-90%, a w niektórych przypadkach staje się zerowa, a przedmiot nadaje się jedynie na części lub do utylizacji.

Przechowywanie takich przedmiotów wymaga stabilnych warunków mikroklimatycznych (stała temperatura i wilgotność, ochrona przed światłem, wentylacja), które są antystrychowe; brak takich warunków to wyrok dla delikatnych, wartościowych przedmiotów.

Historia z życia wzięta (fabularyzowana): rodzina, która po odziedziczeniu mieszkania postanowiła schować "na przyszłość" stary fortepian i kilka obrazów na strychu kamienicy – pięć lat później instrument był rozeschnięty i rozstrojony do granic możliwości, a obrazy spleśniałe i pokryte pajęczynami.

Ubezpieczenie takich przedmiotów często wymaga udokumentowania odpowiednich warunków przechowywania, czego strych kamienicy z definicji nie zapewnia, a co za tym idzie, w razie uszkodzenia ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania.

To jak historia "Odkurzacz za 5000 zł": kupujesz coś drogiego, a potem przez zaniedbanie tracisz to z powodu próby zaoszczędzenia na właściwym przechowywaniu – nonsens.

Podejście "niech sobie tam leży, na razie niepotrzebne" w przypadku wielu przedmiotów oznacza w praktyce "po kilku latach wyrzucę to, co było do przewidzenia".

Ryzyko uszkodzenia wartościowych przedmiotów na strychu jest tak wysokie, że z perspektywy eksperckiej uznaje się je za skrajnie niewskazane i lekkomyślne działanie.

Jak warunki na strychu wpływają na przechowywane przedmioty

Zrozumienie mikroklimatu strychu to klucz do rozsądnego planowania przechowywania; ta przestrzeń nie jest przedłużeniem mieszkania czy piwnicy, ale ma swoje, często ekstremalne, specyfiki.

Dwie główne siły niszczące przedmioty na strychu to ekstremalne wahania temperatury i wysoka, zmienna wilgotność – to one tworzą mordercze dla wielu materiałów środowisko.

Strych, będąc tuż pod dachem, jest bezpośrednio wystawiony na działanie słońca latem i mrozu zimą, a jednocześnie często słabo wentylowany.

Brak izolacji termicznej (lub jej niewystarczająca ilość w starych kamienicach) między dachem a przestrzenią strychu oraz między strychem a niższymi piętrami powoduje, że temperatura w tym miejscu może diametralnie różnić się od tej panującej w mieszkaniach.

Ekstremalne wahania temperatur – gorąca kąpiel, mroźna pułapka

Latem temperatura powietrza na strychu może przekraczać 50°C, a powierzchnie pod dachem czy nagrzane elementy metalowe mogą osiągać jeszcze wyższe wartości.

Zimą temperatura na strychu może spadać poniżej zera, zbliżając się do temperatury zewnętrznej, zwłaszcza podczas silnych mrozów, nawet jeśli w mieszkaniach na dole jest ciepło.

Te skrajne temperatury, a co ważniejsze, ich gwałtowne zmiany w ciągu dnia i pór roku (cykle nagrzewania w dzień i stygnięcia w nocy), powodują "stres termiczny" materiałów.

Różne materiały (drewno, metal, plastik, kleje, tkaniny) mają różną rozszerzalność cieplną; wielokrotne rozszerzanie się i kurczenie prowadzi do naprężeń, pękania i deformacji.

Elementy drewniane mebli mogą rozeschnąć się i pękać, plastiki stają się kruche i łamliwe, metale mogą deformować się, a kleje (zwłaszcza stare, zwierzęce czy roślinne) tracić swoje właściwości spajające.

Na przykład, fornir na starym meblu drewnianym, w wyniku ciągłego pęcznienia i kurczenia się drewna bazowego i samego forniru w różnych stopniach, po kilku sezonach na strychu zacznie odspajać się i odpadać.

Sprzęt elektroniczny, o czym wspomniano, nie toleruje takich warunków – lutowane połączenia i komponenty półprzewodnikowe ulegają szybszemu zużyciu i awariom.

Wysoka wilgotność i kondensacja – idealne środowisko dla grzybów i pleśni

Kamienice często charakteryzują się przenikaniem ciepłego i wilgotnego powietrza z niższych pięter do góry przez szczeliny w stropach czy nieszczelności instalacyjnych.

To wilgotne powietrze, docierając na chłodny strych (zwłaszcza w nocy lub zimą), styka się z zimnymi powierzchniami (dachówki, metalowe elementy konstrukcji, betonowy strop), powodując kondensację pary wodnej.

Krople wody osadzają się na przechowywanych przedmiotach, zwiększając ich wilgotność wewnętrzną i tworząc idealne warunki dla rozwoju pleśni, grzybów i bakterii.

Pleśń potrafi wniknąć głęboko w strukturę materiałów porowatych (drewno, tkaniny, papier), powodując ich trwałe uszkodzenie i charakterystyczny, trudny do usunięcia zapach stęchlizny.

Materiały metalowe (narzędzia, ramy rowerów, części AGD) w warunkach wysokiej wilgotności ulegają szybkiej korozji (rdzewieniu), co prowadzi do osłabienia konstrukcji i utraty wartości użytkowej.

Idealna wilgotność do długoterminowego przechowywania większości przedmiotów wynosi 40-60% RH; na strychu, zwłaszcza w okresach deszczowych lub podczas odwilży, wilgotność może skakać nawet powyżej 80-90% RH.

Brak odpowiedniej wentylacji na strychu tylko pogarsza sytuację – wilgotne powietrze stagnuje, uniemożliwiając szybkie osuszanie, nawet gdy warunki zewnętrzne się poprawią.

Fizyka jest tu nieubłagana: zimna powierzchnia styka się z wilgotnym, ciepłym powietrzem – kondensacja gwarantowana; a strych, w kontraście do dobrze izolowanych i wentylowanych piwnic czy komórek lokatorskich w nowym budownictwie, często tej wentylacji jest pozbawiony lub ma ją w niewystarczającym stopniu.

Konsekwencją jest to, że przedmioty tam przechowywane są nieustannie poddawane cyklom nawilgacania i wysychania, co przyspiesza ich rozpad.

Kurz i zanieczyszczenia – niewidzialny wróg

Strych jest zazwyczaj jednym z najbardziej zapylonych miejsc w budynku; kurz przedostaje się przez nieszczelności dachu, szczeliny w stropach i przez otwarte włazy.

Kurz nie tylko brudzi przedmioty, ale jest też higroskopijny, czyli wchłania wilgoć z powietrza, stając się dodatkowym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi pleśni, zwłaszcza na powierzchniach poziomych.

Może zawierać zarodniki pleśni, jaja owadów czy alergeny; osiadając na delikatnych powierzchniach, może powodować drobne zarysowania lub uszkodzenia, zwłaszcza podczas prób czyszczenia.

Duża ilość kurzu i pajęczyn utrudnia inspekcję przechowywanych przedmiotów i maskuje obecność szkodników lub początki degradacji.

Szkodniki – nieproszeni lokatorzy

Ciemny, zakurzony, a czasem wilgotny strych to dla wielu szkodników idealne schronienie, zwłaszcza gdy dodatkowo znajduje się tam coś, co stanowi dla nich pożywienie.

Gryzonie, takie jak myszy i szczury, chętnie zagnieżdżają się na strychach, szukając schronienia i materiałów do budowy gniazd (tekstylia, papier); przegryzają kable (ryzyko pożaru!), niszczą drewno, zanieczyszczają przedmioty odchodami i moczem, które pozostawiają nieprzyjemny, trwały zapach.

Owady – mole odzieżowe, rybiki cukrowe, kołatki (spuszczel pospolity, drewnojady) – znajdują na strychu odpowiednie warunki do rozwoju i żerują na tkaninach, papierze i drewnie.

Nawet osy czy szerszenie mogą budować gniazda pod dachem, a ich obecność na strychu może być niebezpieczna dla osób, które tam wchodzą.

Pozostawione na strychu przedmioty z resztkami jedzenia, a nawet te, na których znajdują się plamy potu czy innych organicznych substancji, mogą przyciągać insekty i gryzonie.

Koszt deratyzacji i dezynsekcji strychu oraz ewentualnych napraw szkód wyrządzonych przez szkodniki (przegryzione kable, zniszczone mienie) może być znaczący.

Zatęchłe powietrze, obecność gryzoni i insektów, oraz uszkodzenia spowodowane pleśnią i wilgocią sprawiają, że strych kamienicy rzadko kiedy może pełnić rolę bezpiecznej i godnej przestrzeni do przechowywania czegokolwiek poza przedmiotami o bardzo niskiej wartości, odpornymi na najcięższe warunki, i to w ograniczonej ilości.

Decyzja o tym, Co można trzymać na strychu w kamienicy, sprowadza się zatem do wyboru pomiędzy minimalnym wykorzystaniem przestrzeni na rzeczy *bardzo* odporne i *bardzo* rzadko używane, a ryzykiem zniszczenia mienia, zagrożenia pożarowego i narażenia się na kary finansowe lub odpowiedzialność cywilną i karną.

Eksperci są zgodni: Strych to przede wszystkim element konstrukcyjny budynku, bufor termiczny i wentylacyjny dla dachu, a nie pełnoprawny magazyn, zwłaszcza w starych, nieprzystosowanych do tego celu kamienicach.

Lepszym rozwiązaniem na dłuższą metę jest zainwestowanie w niewielką komórkę lokatorską w piwnicy (jeśli jest dostępna i sucha!) lub wynajęcie niewielkiego boksu magazynowego w profesjonalnym magazynie self-storage, gdzie warunki przechowywania są kontrolowane i bezpieczne.

Szacunkowy koszt wynajęcia małego boksu magazynowego (ok. 2-3 m²) to 100-300 PLN miesięcznie, co w skali roku może wydawać się znacznym wydatkiem (1200-3600 PLN), ale jest to ułamek kosztu zniszczenia cennych przedmiotów lub kosztów wywołania pożaru.

Trzymanie na strychu starych sprzętów gospodarstwa domowego które już nie działają, jak pusta lodówka czy pralka, to marnowanie ograniczonej powierzchni i dodatkowe obciążenie dla konstrukcji stropu – powinny trafić na śmietnik lub do punktu zbiórki odpadów wielkogabarytowych/elektrośmieci.

Nawet przechowywanie roweru czy sanek, które są stosunkowo odporne, wiąże się z ryzykiem korozji w przypadku roweru z elementami metalowymi, zwłaszcza jeśli panuje duża wilgotność; sanki drewniane również mogą ulec uszkodzeniu.

Podobnie z nartami czy namiotami – wiązania nart mogą rdzewieć, tworzywo sztuczne namiotu może stać się kruche od wahań temperatury, a materiał namiotu, jeśli nie jest idealnie czysty i suchy, zapleśnieć.

Świąteczne ozdoby, często wykonane z delikatnych materiałów (papier, koraliki, szkło, diody LED), zapakowane byle jak i pozostawione na strychu, z dużą dozą prawdopodobieństwa ulegną zniszczeniu lub deformacji przez wilgoć, kurz, wahania temperatury, a nawet myszy, które potrafią przegryźć pudełka.

Jednym z nielicznych bezpiecznych do przechowywania na strychu są puste doniczki ceramiczne czy plastikowe, które są stosunkowo odporne na warunki, ale nawet one z czasem mogą ulec zabrudzeniu lub pęknąć w wyniku naprężeń termicznych, jeśli są narażone na bezpośrednie słońce lub skrajne mrozy, a te ceramiczne dodatkowo chłoną wilgoć.

Rzadko używane przedmioty o niskiej wartości sentymentalnej i materialnej, które nie są wrażliwe na warunki (np. stare puszki na śrubki, cegły pozostałe po remoncie – jeśli nie stanowią nadmiernego obciążenia!), mogą znaleźć swoje miejsce na strychu, ale lista ta jest krótka.

Strych może być przestronnym magazynem do przechowywania, ale tylko w teorii i tylko dla bardzo specyficznych, odpornych rzeczy; rzeczywistość kamienicy często brutalnie weryfikuje te nadzieje.

Gdyby strych w kamienicy miał stać się prawdziwie funkcjonalnym miejscem do przechowywania, wymagałby znaczących inwestycji: izolacji termicznej i hydroizolacji, stworzenia szczelnej podłogi, zainstalowania wentylacji mechanicznej lub skutecznej naturalnej, oświetlenia i bezpiecznego dostępu – co jest kosztowne i często niemożliwe ze względu na konstrukcję i przepisy konserwatorskie.

Wykorzystanie strychu do przechowywania przedmiotów sezonowych jak sprzęt sportowy czy ozdoby świąteczne, jest popularne, ale ryzykowne, jeśli te przedmioty mają przetrwać więcej niż jeden, dwa sezony w dobrym stanie; ich żywotność może skrócić się drastycznie.

Stare meble, zwłaszcza te wartościowe lub sentymentalne, nigdy nie powinny trafiać na strych; to niemal pewny wyrok śmierci dla ich stanu i wartości.

Niezbyt ciężkie przedmioty to wymóg z uwagi na nośność stropu, ale "niezbyt ciężkie" nie znaczy "odporne na warunki"; lekka skrzynia z papierem i tekstyliami ulegnie zniszczeniu szybciej niż ciężka skrzynia z cegłami (o ile ta druga nie przewyższy dopuszczalnego obciążenia stropu!).

Podsumowując, choć strych wydaje się doskonałą przestrzenią do przechowywania rzeczy, w praktyce, bez gruntownego przystosowania (co jest drogie i trudne w kamienicy), jest miejscem, które większość przechowywanych tam przedmiotów prędzej czy później zniszczy, a w najgorszym razie – sprowadzi na wszystkich mieszkańców realne zagrożenie.